Vandaag 15 mei – de naamdag van Sint-Dimpna – maakte de Vlaamse regering bekend dat Vlaanderen de Geelse gezinsverpleging voordraagt voor het Register van Goede Borgingspraktijken Immaterieel Erfgoed van UNESCO.
De voordracht komt er na een objectieve selectieprocedure waarbij verschillende erfgoedgemeenschappen zich kandidaat konden stellen. De stad Geel en OPZ Geel dienden in maart 2021 samen een dossier in dat door een expertencommissie werd beoordeeld.
Diepgeworteld én hedendaags woonzorgmodel gedragen door de Gelenaren
De Geelse gezinsverpleging is een hedendaags, professioneel psychiatrisch woonzorgmodel én een voorbeeld van hoe immaterieel erfgoed al eeuwenlang een gemeenschap aanzet tot zorg dragen.
Al meer dan 700 jaar worden psychisch kwetsbare mensen opgenomen in Geelse gastgezinnen.
De traditie ontstond in de 13e eeuw uit de devotie voor Sint-Dimpna, patrones van de bezetenen en de geesteszieken.
Geesteszieke pelgrims kwamen naar Geel om boete te doen en werden tijdens of na hun verblijf ondergebracht bij de lokale bevolking.
Doorheen de eeuwen evolueerde dit zorgmodel naar zijn huidige vorm, gebaseerd op drie sterke pijlers: de pleeggast, die samen met een pleeggezin het dagelijkse leven deelt, de Geelse gemeenschap die de traditie koestert en zo door haar tolerantie integratie mogelijk maakt en het OPZ Geel dat een professionele omkadering garandeert.
Vandaag wonen er 155 pleeggasten in gezinnen in Geel en de regio.
De gezinsverpleging is een veerkrachtige maar tegelijkertijd kwetsbare traditie.
De stad Geel, het OPZ Geel, de gezinsverplegingsraad en verschillende organisaties werken daarom al jaren samen om de Sint-Dimpnalegende, de Geelse zorgcultuur en de gezinsverplegingspraktijk te koesteren en door te geven.
Zo organiseert de stad iedere 5 jaar de Dimpnadagen met een ommegang en totaalspektakel, vertellen de Gelenaren hun verhaal in het Gasthuismuseum en het bezoekerscentrum op de OPZ-site en blijft het zorgmodel meegroeien met de tijd en samenleving.
“Al sinds 2011 vraagt de gemeenschap rond de gezinsverpleging om voorgedragen te worden bij de UNESCO.
De voordracht nu is niet alleen een erkenning voor de pleeggezinnen en iedereen die zich inzet voor de gezinsverpleging, via het UNESCO-netwerk hopen wij vooral andere gemeenschappen te inspireren en door uitwisseling ook zelf te groeien,” zegt Pieter Jans van het OPZ Geel.
Samen met de Vlaamse overheid zal Geel nu een dossier maken dat ingediend wordt in maart 2022. Een maand later starten in Geel de Dimpnadagen die normaal in 2020 hadden moeten plaatsvinden.
Dat de minister van Cultuur op 15 mei zijn beslissing aankondigde, is toeval maar voor ons heel symbolisch. Ieder jaar vieren wij op 15 mei de naamdag van Sint-Dimpna met onder andere een feest voor de pleeggezinnen.
Hoewel ook dit jaar het feest wegens de pandemie niet doorgaat, is door het nieuws van de voordracht 15 mei 2021 onverwacht toch een memorabele feestdag geworden.' Foto rr /stad Geel.
